OPTIBARRIER
Over- VS onderverpakken: wat is de optimale barrière voor de verpakking van mijn levensmiddel?
Pack4Food, LFMFP (UGent), nutriFOODchem (UGent), CPMT (UGent), LLT (KU Leuven), BVI, Verpakkingscentrum (UHasselt)
“OptiBarrier” is een VIS-traject in de periode 1 oktober 2015 - 30 september 2019. Een VIS-traject is een IWT-gesubsidieerd Vlaams Innovatie Samenwerkingsverband dat als doel heeft om de concrete uitdagingen van een collectief van bedrijven door middel van innovatie te beantwoorden. Een VIS-traject richt zich in hoofdzaak op Vlaamse bedrijven, maar staat ook open voor bedrijven buiten Vlaanderen. OptiBarrier bestond uit drie concrete onderzoeksprojecten rond het centrale vraagstuk: Oververpakken vs. Onderverpakken, ondersteund door een uitgebreide projectoverspannende disseminatie- en een implementatie-pijler.
Onderzoeksproject in nauwe samenwerking met bedrijven
Het eerste luik van OptiBarrier bekijkt de rol van verpakking als gasbarrière. Vaak worden levensmiddelen onder gemodificeerde atmosfeer verpakt (MAP) maar met een barrière die dikwijls groter is dan noodzakelijk voor de gewenste houdbaarheid. Anderzijds zijn er levensmiddelen die mits een hogere zuurstofbarrière in de verpakking, een langere houdbaarheid kunnen krijgen. In dit werkpakket wordt gekeken naar de gasbarrière van monolaags- vs. multilaagsmaterialen, en wordt ook gevarieerd met de dikte van barrièrelagen. Ook het effect van bewaartemperatuur wordt meegenomen. In tegenstelling tot vorige onderzoeksprojecten wordt in OPTIBARRIER gewerkt met concrete levensmiddelen in plaats van simulanten (bijvoorbeeld kookham, kaas, kant-en-klaar maaltijden, ...). Dit maakt de resultaten onmiddellijk implementeerbaar voor de deelnemende bedrijven.
Het tweede luik van OptiBarrier bekijkt de rol van verpakking als lichtbarrière. Veel levensmiddelen zijn gevoelig aan licht, zeker wanneer er nog restzuurstof aanwezig is in de verpakking. Vanzelfsprekend is er een grote interactie met het luik gasbarrière. In dit werkpakket wordt het effect van de aard van het licht (UV – zichtbaar), de intensiteit van het licht en het type verpakkingsmateriaal op de kwaliteit van het levensmiddel bestudeerd. Er wordt gekeken naar levensmiddelen met verschillende lichtgevoelige bestanddelen (paté, kookham, aardappelpuree, saus, …) De focus ligt op de interactie tussen de dynamische O2-concentratie en de aard/intensiteit van het licht en dient te leiden tot concrete implementeerbare kennis naar de bedrijven toe welk verpakkingsconcept optimaal is voor specifieke levensmiddelen om verkleuring en oxidatie tegen te gaan.
Het derde luik van OptiBarrier bekijkt de rol van een functionele barrière tegen migratie van (o.a.) minerale oliën en inktscomponenten vanuit de verpakking naar het levensmiddel. In dit deelproject worden de belangrijkste migrerende componenten geïdentificeerd en wordt de efficiëntie van verschillende barrièrelagen en -coatings tegen deze migranten geëvalueerd. Verschillende functionele barrière-strategieën worden geproduceerd en geëvalueerd. Doel van dit deelproject is om aan bedrijven gerichte en implementeerbare informatie te kunnen geven over welke functionele barrière een effectieve barrière is tegen een gegeven migrant.
Concrete implementatie bij bedrijven
Elk deelproject bestond uit verschillende deeltaken en voor elk van deze deeltaken werden testen uitgevoerd door de verschillende onderzoeksinstellingen, waaronder ook bewaarproeven voor verschillende levensmiddelen (kort houdbare, middellang houdbare en lang houdbare producten) verpakt telkens in een referentie, een lage barrièreverpakking en een hoge barrièreverpakking. Hieruit zijn enkele belangrijke conclusies of lessons learnt ontstaan, zoals:
- voor kort houdbare producten kon er overgeschakeld worden naar monolaagsmaterialen of naar vereenvoudigde materialen (met minder lagen).
- voor medium houdbare producten bleek de interactie zuurstof met licht heel cruciaal; in vele gevallen was hier nog steeds een multilaagsmateriaal noodzakelijk, maar hierbij kon wel overgegaan worden naar een multilaagssamenstelling die als beter recycleerbaar wordt beschouwd.
- het effect van de toevoeging van een zuurstofabsorber aan de verpakking was dat een betere kleur- en geurstabiliteit werd vastgesteld wanneer het vleesproduct verpakt werd in een hoge barrièreverpakking. In een lage barrièreverpakking bleek de toevoeging van een zuurstofabsorber niet nuttig;
- de aanwezigheid van een buitenste PE-laag op een vochtgevoelige hoge barrièreverpakkingen is belangrijk om de zuurstofbarrière voldoende te bewaren. Tevens kan de positie van de verschillende lagen in een multilaagsverpakking van cruciaal belang zijn voor de gasbarrière eigenschappen;
- de invloed van het type levensmiddel op migratie van componenten uit de verpakking naar het levensmiddel.
Bekijk ons netwerk